Φωτογραφία από FreePik
Όταν άρχισα να γράφω για το θέμα Κατάθλιψη των Χριστουγέννων (Christmas Effect) ή κατάθλιψης των γιορτών, το πρώτο πράγμα που έκανα, ήταν να ερευνήσω ποιος είναι ο αριθμός των ατόμων που παρουσιάζουν αυτή τη συναισθηματική αλλαγή της διάθεσης και ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές αιτίες που την προκαλούν.
Το πρόβλημα είναι πως είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο ακριβής επιπολασμός της κατάθλιψης των Χριστουγέννων, καθώς δεν είναι μια επίσημα αναγνωρισμένη διαταραχή ψυχικής υγείας και μπορεί τα άτομα να μην έχουν διαγνωστεί ή να μην αναφέρουν πάντα τι τους συμβαίνει. Ωστόσο, η περίοδος των διακοπών μπορεί να είναι μια δύσκολη περίοδος για πολλούς ανθρώπους και δεν είναι ασυνήθιστο για κάποιους να βιώνουν συναισθήματα θλίψης, μοναξιάς ή άγχους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες της κατάθλιψης των Χριστουγέννων. Μερικοί συνηθισμένοι παράγοντες ενεργοποίησης αυτής της κακής διάθεσης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Οικονομικό άγχος: Η περίοδος των διακοπών μπορεί να είναι επιφορτισμένη από πολλά έξοδα, όπως δώρα, ταξίδια και εορτασμών με φίλους ή συγγενείς. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική πίεση και συναισθήματα στρες ή άγχους.
- Οικογενειακές συγκρούσεις: Η περίοδος των γιορτών μπορεί επίσης να είναι μια περίοδος αυξημένων οικογενειακών αλληλεπιδράσεων, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε σύγκρουση ή ένταση.
- Αισθήματα μοναξιάς ή απομόνωσης: Για όσους δεν έχουν στενό σύστημα υποστήριξης ή που δεν μπορούν να είναι με αγαπημένα πρόσωπα κατά την περίοδο των γιορτών, τα συναισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης μπορεί να είναι πιο έντονα.
- Απώλεια ή πένθος: Η περίοδος των γιορτών μπορεί να είναι μια δύσκολη περίοδος για όσους έχουν βιώσει μια πρόσφατη απώλεια, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή το τέλος μιας σχέσης.
- Υψηλές προσδοκίες: Η περίοδος των διακοπών συχνά απεικονίζεται ως μια περίοδος χαράς και ευθυμίας, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες που μπορεί να είναι δύσκολο να ανταποκριθούν
- Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD): Πρόκειται για ένα είδος κατάθλιψης που σχετίζεται με την αλλαγή των εποχών και χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως χαμηλή ενέργεια, δυσκολία συγκέντρωσης και αλλαγές στα πρότυπα ύπνου. Είναι πιο συχνό κατά τους χειμερινούς μήνες όταν υπάρχει λιγότερο φυσικό φως.
Εάν παλεύεις με την κατάθλιψη κατά τη διάρκεια των διακοπών, είναι σημαντικό να φροντίζεις τον εαυτό σου και να δώσεις προτεραιότητα στην ψυχική σου υγεία. Ακολουθούν ορισμένοι μηχανισμοί αντιμετώπισης που μπορεί να βοηθήσουν:
Ζήτησε και πάρε υποστήριξη: Είναι εντάξει να μην αισθάνεσαι καλά και είναι σημαντικό να έχεις ένα σύστημα υποστήριξης στο οποίο μπορείς να απευθυνθείς όταν αισθάνεσαι απογοήτευση. Μοιράσου αυτά τα συναισθήματα με έναν φίλο ή μέλος της οικογένειας ή ζήτησε βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Κάνε σωστή διαχείρηση στα οικονομικά σου: Όρισε από πριν τον προϋπολογισμό σου, προσδιορίζοντας πόσα χρήματα μπορείς ρεαλιστικά να αντέξεις οικονομικά να ξοδέψεις σε δώρα και άλλα έξοδα διακοπών και μείνε σε αυτόν.
Φρόντισε τον εαυτό σου: Φρόντισε τη σωματική και ψυχική σου υγεία με ξεκούραση, υγιεινή διατροφή και με συμμετοχή σε δραστηριότητες που σου προσφέρουν χαρά. Για παράδειγμα πηγαίνοντας για μια βόλτα, κάνονοντας ένα ζεστό μπάνιο ή να κάνεις μερικές ασκήσεις διαλογισμού.
Θέσε όρια: Στις διακοπές εύκολα μπορεί να ξεφύγουμε, επομένως είναι σημαντικό να θέσεις όρια για το χρόνο και την ενέργεια που θέλεις να αφιερώσεις σε κοινωνικές εκδηλώσεις πάρτυ ή ξενύχτια. Επομένως είναι εντάξει να απορρίψεις προσκλήσεις ή εκδηλώσεις που νιώθεις ότι θα σε εξαντλήσουν ή θα ξεφύγεις κάνοντας πράγματα που κάτω από άλλες συνθήκες δεν θα έκανες.
Ενεργοποιήσου κοινωνικά: Εάν αισθάνεσαι μοναξιά ή απομόνωση, κάνε μια προσπάθεια να συνδεθείς με άλλους. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω προσωπικών εκδηλώσεων , ή ακόμη και με εικονικές συναντήσεεις σε web meetings ή με συμμετοχή σε μια ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης.
Εξασκήσου στο να νιώθεις ευγνωμοσύνη: Το να εστιάσεις σε πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων, ανεξάρτητα από το πόσο μικρά μπορεί να φαίνονται, μπορεί να σε βοηθήσει να αλλάξει η οπτική σου και να σου δώσει μια αίσθηση αισιοδοξίας και ηρεμίας.
Ασχολήσου με δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά: Κάνε πράγματα που σε κάνουν χαρούμενο/η και σε βοηθούν να χαλαρώσεις, όπως διάβασμα, ταινίες, άκου κουσική (εδώ μπορεις να ακουσεις μια λίστα που έφτιαξα ειδικά για τα Χριστούγεννα) κάνε χειροτεχνίες ή να περάσεις χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα.
Όλα τα παραπάνω ίσως να μην σου εγγυηθούν Χριστούγεννα με συνεχές χαμόγελο, σίγουρα όμως θα βελτιώσουν τη διάθεσή σου!
